انجمن ژئوپلیتیک ایران

مراد کاویانی راد، دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی...

انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی....

امنیت، ثبات، توسعه و رفاه در دستورکار همه نظام های سیاسی بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است و با منابع آبی در دسترس پیوند سرراستی دارند. ازاین رو، فراهم سازی آب برای زیست شهروندان، بقا و امنیت ملی نخستین کارویژه همه حکومت هاست. بر اساس داده ها، طی یک صد سال گذشته دسترسی واحدهای سیاسی- فضایی و جوامع، به منابع محدود آب شیرین، درگیر تنگناهای بنیادی فراوانی شده است و عواملی همچون افزایش جمعیت؛ رشد شهرنشینی؛ افزایش محصوالت کشاورزی؛ آلوده کردن منابع آب و دگرگونی های اقلیمی در قالب تغییر الگوی بارش در بسیاری از مناطق به ویژه کشورهای واقع در نوار بیابانی جهان در این امر نقش اساسی ایفا کرده اند. طبیعی است هر اندازه دسترسی به این کاالی راهبردی بی جایگزین محدودتر شود به همان اندازه کوششها (برنامه ها و راهبردها) و کشمکش ها(مناسبات قدرت) معطوف به راهکاریابی برای رفع این نگرانی ها خواهد بود. از نیمه دوم سده بیستم تاکنون این هراس وجود داشته است که جنگ های آینده به ویژه در منطقه شکننده باختر آسیا، خاور و شمال خاوری آفریقا آب پایه خواهند بود. از سویی نشانه های فراوانی از کشمکش و هماوردی کشورهای پیرامون حوضه های آبریز مشترک به ویژه کشورهای فرادست و پایین دست رودها بر سر کارها و برنامه های آبی و همچنین تفسیرهای ناهمسان و مخالف با قوانین بین المللی آب، منابع و رودهای مشترک وجود دارد. از سوی دیگر، در مقیاس فروملی درگیری میان جوامع محلی که با خشونت نیز همراه شده است، آینده هراسناکی فراروی امنیت آبی کشورها می نمایاند. این در حالی است که موقعیت جغرافیایی جنب حاره ای کشورمان به همراه قرارگیری آن روی نوار بیابانی جهان و دوری از پهناب های بزرگ اقیانوسی، ایران را به سرزمینی کم بارش، کم آب و همراه با خشک سالی پیاپی تبدیل کرده است. ضمن اینکه در چند دهه گذشته رشد جمعیت برخاسته از صنعتی شدن، موجب اثرپذیری گسترده در دگرگونی های اقلیمی شده که پیامد اصلی آن دامن گیر مدیریت ناکارآمد منابع آب در مقیاس ملی و فروملی و همچنین باعث افت فزاینده آبخوان های کشور شده است. در مقیاس فرامرزی قرارگیری در کنار چندین حوضه آبریز مشترک و نقش آفرینی در جایگاه دارنده و فرستنده آب در باختر و گیرنده آب در خاور موقعیت و منزلت ژئوپلیتیک خاصی در مناسبات هیدروپلیتیک منطقه ای ایجاد کرده است. نگرانی های یادشده دست کم طی چند دهه گذشته کارگزاران، پژوهشگران و رسانه ها را در قالب به کارگیری »دانش‌واژه هیدروپلیتیک« به خود مشغول داشته است؛ اما چالش آنجاست که با وجود بیم ها و دل مشغولی های یادشده از دیدگاه معرفتی و بنیادی، «ادبیات هیدروپلیتیک» کم بُنیه و نااستوار است؛ هرچند در رخساره کاربردی هیدروپلیتیک، کارهای علمی بسیاری انجام و منتشر شده است. نگرانی های یادشده در قالب واحدهای درسی دانشگاهی در مقطع کارشناسی تا دکتری رشته جغرافیای سیاسی برای درس های «هیدروپلیتیک» در مقطع کارشناسی،«ژئوپلیتیک منابع و محیط زیست» و«بحران های محیطی و امنیت ملی ایران» در مقطع کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و نیز درس تخصصی«هیدروپلیتیک ایران و حوزه پیرامون» در دوره دکتری جغرافیای سیاسی بازتاب یافته است. بر اساس چنین رویکردی، کتاب «هیدروپلیتیک: سویه ها و رویکردها» در ده فصل تدوین و سامان یافته است.

http://s12.picofile.com/file/8399475850/Hidroplotic_F1_20_1_.rar.html

معرفی کتاب مرگ دولت (سیاست و جغرافیای تسخیر، اشغال و الحاق)...

کتاب «مرگ دولت» در سال 2005 توسط خانم تانیشا. ام. فی زل در آمریکا نوشته شده و سال 2007 به چاپ مجدد رسید. این کتاب برای اولین بار در سال جاری توسط مهدیه حیدری و محمدعلی رحیمی نژاد به فارسی ترجمه شد. مقدمه این کتاب توسط سیدجلال دهقانی فیروزآبادی (استاد تمام روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی) نوشته شده و مهمترین دلایل مرگ دولت طی 2 قرن اخیر پرداخته شده است. به نظر نگارنده کتاب مرگ دولت امری بسیار جدی بوده که همواره مورد بی توجهی سیاستمداران قرار دارد؛ مصداق این موضوع مرگ نیمی از دولتها از 1816 تا 2005 می باشد. روند پرداختن به بحث نیز دو دو قالب بررسی شده است: 1) مباحث کمی و کیفی؛ 2) قبل از 1945 و بعد از 1945

به اعتقاد مترجمان مطالعه این کتاب علاوه بر دانشجویان و اساتید حوزه‌های مرتبط با علم سیاست، برای کلیه مسئولان سیاسی کشور ضروری و لازم است. با مطالعه این کتاب می‌توان به  عوامل موثر بر افول قدرتها و چگونگی از بین رفتن آنها را در ابعاد کمی و کیفی پی برد. چگونگی تاثیرگذاری کشورهای قدرتمند بر کشورهای حائل نیز از دیگر موارد مورد بررسی در کتاب است. تغییر شکل جنگ مستقیم به دخالتهای مستقیم و غیر مستقیم پس از 1945، مطالعه موردی و دقیق کشورهای حائل از جمله ایران و لهستان، تاثیر اعتبار بین‌المللی و انسجام درونی بر بقا دولت و ارائه جزئیات چرایی رفتار قدرتهای دو قرن اخیر یعنی آمریکا و شوروی از دیگر محورهای مهم بررسی شده در این کتاب است. این واقعیتها در حالی مطرح هستند که اولین و مهمترین هدف و کارکرد دولت‌ها در نظام بین الملل، بقاء است. بررسی چرایی و چگونگی سه نوع «مرگ جسمی»، «مرگ مغزی» و «مرگ روحی» دولتها نیز از دیگر تمایزات کتاب مرگ دولت است. «مرگ جسمی» دولت، به معنای از بین رفتن عناصر چهارگانه جمعیت، سرزمین، حکومت و حاکمیت یا سه عنصر ایده، نهاد و زیرساخت مادی آن است. «مرگ مغزی» به معنای از دست رفتن استقلال، حاکمیت ملی و قدرت تصمیم گیری دولت در سیاست داخلی و خارجی است. به طوری که دولت توان، امکان و یا  اراده تصمیم گیری مستقل و اعمال حاکمیت داخلی و خارجی خود را ندارد یا به دیگران واگذار کرده است. «مرگ روحی» دولت به معنای اضمحلال ایده دولت و انحطاط ایدئولوژی آن است. بی‌درنگ این پرسش در ذهن طرح می‌شود که چرا بعضی از کشورها از عهده این وظیفه و تکلیف اولیه و اصلی خود برنمی آیند و می‌میرند؟ در مقابل، چرا بعضی از کشورها، به رغم تهدیدات وجودی در یک نظام بین الملل فاقد اقتدار مرکزی، به حیات خود ادامه می‌دهند؟ پی بردن به نقش مهم جغرافیا در ارائه دکترین کشورها از دیگر نکات مهم پرداخته شده در این کتاب است. برای درک پاسخ این سوالات، اهمیت چگونگی بقا یا مرگ کشورها و محورهای اشاره شده می‌توان به مطالعه کتاب پرداخت.

مخاطبان گرامی می‌توانند برای تهیه کتاب از راه‌های زیر اقدام نمایند:

خیابان 12 فروردین، خیابان شهدای ژاندارمری، شماره 126، طبقه چهارم

این نشانی پست الکترونیک دربرابر spambot ها و هرزنامه ها محافظت می شود. برای مشاهده آن شما نیازمند فعال بودن جاواسکریپت هستید

شماره تماس: 66960661

09122368034