دکتر کیومرث یزدان پناه درو . دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
انتشار این مطلب بیان کننده مواضع انجمن نیست
خروج امریکا و ناتو از افغانستان محاسبات ژئوپليتيكي این کشور را به هم ریخته و این اقدام ناگهانی کاملا معنا دار بوده که این تاکتیک ضرب الاجلی منطقه حساس خاورمیانه را دچار تحولات اجباری خواهد کرد.
اگر چه طبق نظریه” کوهن” افغانستان نقطه انتهایی کمربند شکننده محسوب می شود، اما حوادث این کشور مثل گدازه‌های آتشفشان، خیلی سریع کل محدوده جغرافیایی کمربند شکننده را در بر می گیرد.
ظهور مجدد طالبان در گستره جغرافیایی افغانستان نشان از توقف کمربند شکننده در پروسه باز احیایی امنیت منطقه ای دارد. افغانستان در شرقی ترین نقطه کمربند شکننده و اسرائيل در غربی ترین منطقه کمربند شكننده، منشاء التهابات اساسی ژئوپليتيكي در کل مناطق آسیای باختری تا قلب مدیترانه هستند.
نشانه های ژئوپليتيكي پدیدار شده در افغانستان بیانگر ظهور سازه های ناسازگار ژئوپليتيكي در افغانستان و مقدمات فروپاشی ژئوپليتيكي این کشور هستند که ممکن است منجر به معرفی نسل پنجم تروریسم در کمتر از سه دهه از ظهور این پدیده نامتعارف بشود.
نقش مداخله گران فرامنطقه ای در شکل گیری سناریوی جدید جنگ و احاطه جنگ سالاران خشن و متوحش با محوریت طالبان در افغانستان با توجه به غفلت بازیگران منطقه ای و شدت واگرایی حاکم در غرب آسیا و حوزه ژئوپلیتیک جهان اسلام، قطعی است.
افغانستان اکنون در تنور منافع قدرت های بزرگ و بی کفایتی دولتمردان فعلی با تمام وجود می سوزد و این جنگ ویرانگر داخلی ممکن است خاکستر این کشور را به طوفان تفرقه سپرده و این کشور به فجبع ترین شکل ممکن سقوط کند..
لذا اگر اتحاد ملی با تمام قدرت در افغانستان در برابر تروریست های نوظهور، شکل نگیرد و کشورهای موثر منطقه به داد افغانستان نرسند، سقوط این کشور با وضعیت فعلی، قطعی به نظر می رسد.
طالبان و جنگجویان افراطی نشان داده اند، مهارت های عجیبی در عملیات های نظامی برق آسا در بهار و تابستان دارند.
در فرایند بررسی تحولات تلخ افغانستان نباید از این نکته مهم غفلت کرد، که طالبان برای سلطه کامل بر افغانستان با همه گروههای تروریستی فعال در این کشور از جمله داعش ائتلاف خواهد کرد و در صورت سلطه کامل بر این کشور، جغرافیای این کشور میان گروههای تروریستی تقسیم خواهد شد.
داعش هم اینک بر چند ولایت در حوزه های شرقی وجنوبی افغانستان مثل ولایت ننگرهار سلطه دارد و به همین دلیل طالبان عملیاتهای اشغالگرانه خود را از نواحی شمالی آغاز و به سمت نواحی غربی و مرکزی این کشور توسعه داده است.
آنچه مسلم است، طالبان بطور کامل زبان گفتگو را کنار گذاشته و گزینه جنگ تمام عیار را جایگزین کرده و اساسا این جریان افراطی که بدون تردید پشت صحنه حمایت می شود، زبانی جزء زبان جنگ نمی فهمد.
با روند فعلی در کشور همسايه باید متظر سرریز شدن صدها هزار آواره جدید به کشورهای همسايه از جمله ایران باشیم.
