نویسندگان:دکتر محسن جان پرور و دکتر اکرم تقی زاده ساروکلایی
نشر انتخاب
جهان با سرعتی شتابان در حال تغییر و تحول است و در این گذر شاهد شکل گیری عرصه ها و بحث های جدیدی پیرامون جهانی شدن، فضای سایبر، مسائل زیست محیطی و غیره می باشد. این تحولات گسترده در هزاره سوم، صحنه هایی بس تیره و تار و مخاطره انگیز برای انسان به صورت خواسته و ناخواسته به همراه داشته است. فضای کنونی جهانی به گونه ای است که انسانها را به صورت فزایندهای درگیر مخاطرات متعدد فردی، محلی، ملی، منطقه ای و جهانی نموده و بر شدت آسیب پذیری آنها افزوده و زندگی او را دچار فراز و فرودهای فراوانی کرده است. امروزه انسان با مخاطراتی روبرو است که از نظر ماهیتی متفاوت با مخاطرات نسل های پیشین است. این مخاطرات و آسیب ها به مراتب عظیم تر، مهلک تر و غیر قابل کنترل تر از تهدیدات ناشی از مخاطرات طبیعی است. این امر سبب شده است که مخاطرات طبیعی نظیر زلزله، سیل، آتشفشان و حتی احتمال برخورد خرده سیاره ها با زمین در سایه آن قرار گیرد و در مقایسه با آنها کم اهمیت تر جلوه کنند. زیرا، پیشرفت علم به انسان قدرت گسترده ای جهت نقش آفرینی و بازیگری و ایجاد تغییرات محسوس در سطح کره زمین در هزاره جدید داده و سبب شده است که این عوامل در کنار یکدیگر بتوانند مخاطرات انسانی قرن حاضر یعنی قرن بیست و یکم را متفاوت تر و برجسته تر از قرن های گذشته کنند و به صورت های مختلف امنیت و آرامش انسان ها را تحت شعاع قرار داده و در برخی مواقع از بین ببرند. افزایش این نوع مخاطرات در زندگی انسان های قرن حاضر شناخت و مطالعه آنها را ضرورت بخشیده است. اهمیت شناخت این مخاطرات در ایجاد امنیت، ارتقاء آرامش، برنامه ریزی ها، آینده نگری ها، استفاده بهتر از منابع، حفظ تعادل اکولوژیک، حفظ محیط زیست، رفاه بیشتر انسانها و از همه مهمتر کاهش چالش ها و ناامنی ها است و با توجه به اینکه مخاطرات انسانی در سال های اخیر افزایش قابل توجهی یافته است و مسائل و مشکلات فراوانی را چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم برای انسان به وجود آورده است در مطالعات جغرافیایی می تواند جایگاه برجسته ای را به خود اختصاص دهد. در این راستا، کتاب حاضر سعی دارد با رویکردی جغرافیایی مطالب کلی و اولیه ای در زمینه مخاطرات انسانی در قرن بیست و یکم را بیان کند. همچنین سعی شده است که در کنار مثال های واقعی، مثال های ساده و بر اساس فضای کلاس بیان شود تا درک و فهم آنها برای دانشجویان و سایر خوانندگان آسانتر باشد. این کتاب در قالب هشت فصل به صورت زیر تنظیم شده است:
فصل اول: برخی مفاهیم اولیه
فصل دوم: مخاطرات مکانی- فضایی
فصل سوم: مخاطرات اجتماعی و فرهنگی
فصل چهارم: مخاطرات اقتصادی
فصل پنجم: مخاطرات ناشی از مسائل سیاسی درون کشوری
فصل ششم: مخاطرات ناشی از مسائل سیاسی فراکشوری
فصل هفتم: مخاطرات زیست محیطی
فصل هشتم: مخاطرات علمی و فناورانه