برنامه «بدون خط خوردگی» رادیو گفتوگو در خصوص بررسی سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی؛ فرصت ها و چالش های موجود فرارو با دکتر سید محمد تقی رئیس السادات، دبیر انجمن ژئوپلیتیک ایران به روی آنتن رفت.
سید محمدتقی رئیس السادات با اشاره به مختصات جغرافیایی منطقه قفقاز اشاره و بیان کرد: منطقه قفقاز در شمال رود ارس و مناطق جنوبی روسیه است و شامل کشورهای استقلال یافته یعنی جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان می شود.
وی به اهمیت ژئوپلیتیک منطقه قفقاز اشاره و بیان کرد: قفقاز یک منطقه گذرگاهی بین ایران، روسیه، دریای سیاه، ترکیه و اروپا است و دارای منابع طبیعی است که دارای اهمیت ژئوپلییتک، استراتژیک و ژئواکونومیک برای ایران است.
دبیر انجمن ژئوپلیتیک ایران با بیان این موضوع که بخشی از منطقه قفقاز در دوره های تاریخی جزئی از ایران بوده است، اظهار کرد: آثار هخامنشی را در مناطق آذربایجان، ارمنستان و حتی گرجستان مشاهده می کنیم. در دوره های اسلامی نیز حاکمانی از سوی حکومت ایران بر این منطقه حاکمیت داشتند. در دوره قاجار متاسفانه به دلیل عهدنامه های گلستان و ترکمنچای از دست دادیم.
وی منطقه قفقاز را یک کریدوری دانست که می تواند ایران را به اروپا و منطقه اوراسیا برساند عنوان کرد: از این منظر منطقه قفقاز اهمیت بسیار زیادی در حوزه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک و همچنین مسائل اقتصادی دارد.
رئیس السادات از اهمیت اقتصادی و ژئواکونومیک منطقه قفقاز گفت و بیان کرد: به تازگی منابع نفت و گاز نیز در جمهوری آذربایجان کشف شده است و این مسئله اهمیت منطقه قفقاز را برای ایران و کشورهای منطقه و همچنین ابر قدرت ها افزایش داده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه اهمیت منطقه قفقاز به گذشته های دور برمی گردد، اظهار کرد: در اصطلاحات روابط بین الملل واژه ای به نام بازی بزرگ وجود دارد که به این منطقه داده شده است زیرا در گذشته ها نه چندان دور و به ویژه در دوران قاجار بین ایران، روسیه و عثمانی در خصوص این منطقه مناقشاتی وجود داشته است.
دبیر انجمن ژئوپلیتیک ایران از تلاش ایران در دوره های مختلف برای اثبات حضور و قدرت خود در منطقه قفقاز گفت و در عین حال عنوان کرد: امروز با توجه به قدرت گیری کشور ترکیه و همچنین حضور کشورهای فرامنطقه ای از جمله رژیم صهیونیستی شاهد به چالش کشیدن منافع کشورهای منطقه از جمله ایران در قفقاز هستیم.
وی افزود: همچنین با توجه به اینکه روسیه از سوی کشورهای اتحادیه اروپا تحریم است تلاش میکند منطقه قفقاز را به نوعی تحت پوشش خود قرار دهد و به این شکل خلاء تحریم شدن از سوی اتحادیه اروپا را جبران کند. بنابراین منطقه قفقاز از ابعاد مختلف دارای درجه اهمیت زیادی برای همه کشورهای بازیگر در این حوزه است.