عنوان کتاب: ژئوپلیتیک شهری
تألیف: دکتر محسن جان پرور – آرش قربانی سپهر
انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران
تغییر و تحولات صورت گرفته در طی دهه های اخیر زمینه دگرگونی های گستردهای در حوزه دانش ژئوپلیتیک را فراهم آورده است و به صورت های مختلف بر افزایش حوزه های مطالعاتی آن در قالب گرایش های نوظهور کمک کرده است. در این میان، ژئوپلیتیک شهری یکی از گرایش های موضوعی شکل گرفته در دانش ژئوپلیتیک در طی دهه های اخیر است که از اهمیت و جایگاه برجسته ای برخوردار می باشد. زیرا، تحولات گسترده صورت گرفته در جهان معاصر نظیر جهانی شدن، افزایش شهرنشینی، تبدیل شهرها به عنوان بازیگران نوظهور، افزایش نقش آفرینی بازیگران ساکن در شهرها در بازیهای قدرت و غیره به نوعی اهمیت و جایگاه شهرها یا به بیان دیگر وزن ژئوپلیتیک شهرها را در مناسبات ژئوپلیتیک تا حد قابل توجهی بالا برده است. به بیان دیگر، شهرها البته نه تنها به عنوان بازیگر جدید، بلکه به عنوان مکان های نوساخته، با کارکرد خاص در طی گفتمان های جدید شروع به تأثیرگذاری و نقش آفرینی در عرصه های مختلف و مناسبات کرده اند. این افزایش وزن شهرها تا حدی بوده است که دیگر پرداختن به آنها در قالب دانش ژئوپلیتیک آن‌گونه که بایسته و شایسته است، امکانپذیر نیست و نمی تواند پاسخگوی مسائل و مباحث جدید باشد. بر این مبنا، بحث و مطالعه شهرها با توجه به افزایش نقش و بازیگری آنها در مناسبات ژئوپلیتیک محلی، ملی، منطقه ای و جهانی زمینه شکل گیری و گسترش حوزه مطالعاتی جدیدی در دانش ژئوپلیتیک را در قالب ژئوپلیتیک شهری فراهم آورده است. با شکل گیری این گرایش موضوعی جدید در حوزه دانش ژئوپلیتیک از سوی صاحبنظران و اندیشمندان مختلف چه در داخل کشور و چه خارج از کشور کارهای علمی متعددی در قالب کتابها و مقالات به رشته تحریر درآمده است. اما بررسی های صورت گرفته این منابع در دسترس، به ویژه در داخل کشور نشانده نده آن میباشد که، آن گونه که بایسته و شایسته است مفهوم سازی و قلمروسازی درست و مشخصی از ژئوپلیتیک شهری تا کنون صورت نگرفته است و استفاده از مفهوم ژئوپلیتیک شهری بیشتر جنبه نمادین داشته و تا حد قابل توجهی مبهم در کارهای علمی به کار برده شده است. مبتنی بر وجود این مشکل در حوزه ژئوپلیتیک شهری و از سوی دیگر وجود درسی با همین عنوان در مقطع کارشناسی ارشد نویسندگان بر آن شده‌اند، کتاب حاضر را با سبک و چارچوبی جدید و متفاوت به رشته تحریر درآورند. این امیدواری وجود دارد که کتاب حاضر تا حدی بتواند مفهوم سازی و قلمروسازی نسبتاً مناسب و شفافی از ژئوپلیتیک شهری ارائه داده و بتواند ابهامات موجود در این عرصه مطالعاتی جدید را، تا حد امکان بر طرف نماید. جهت دستیابی به این مهم، کتاب حاضر در قالب شش فصل به صورت زیر تنظیم شده است:
فصل اول: برخی مفاهیم پایه ای
فصل دوم: مفهوم ژئوپلیتیک شهری
فصل سوم: ابعاد پایه ای ژئوپلیتیک شهری (مکان، کارکرد، گفتمان و بازیگران)
فصل چهارم: منابع جغرافیایی قدرت در فضای شهر
فصل پنجم: مناسبات در ژئوپلیتیک شهری
فصل ششم: جمع بندی مباحث کتاب
