تألیف: دکتر محمد اخباری و دکتر محمد حسن نامی
ناشر: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
سرحدات و مرزها از جمله موضوعاتی در جغرافیای سیاسی هستند که از جایگاه برجسته و پراهمیت در این رشته برخوردار می باشند. از آنجا که شناخت ماهیت، کارکردها و اشکال متفاوت مرز در شکل دهی مناسبات و تعاملات بین انسانها، کشورها، ملتها و… جایگاه برجسته دارد شناخت این مسائل با توجه به تحولات صورت گرفته در جهان می تواند کمک شایسته ای در زمینه تعاملات مناسب و قاعده مند و بدور از کشمکش و درگیری در بین انسان ها، کشورها و… را سبب گردد.
انسان برای مشخص ساخت محیط پیرامون خود، به گونه ای که با گستره فعالیت همسایگان آن تداخل نداشته باشد، ناچار به تعیین خطوط قراردادی در بخش پایانی و پیرامونی محیط زیست یا قلمرو خود است. نوع گسترش یافته این مفهوم خط پیرامونی که گسترۀ فعالیت یک ملت را مشخص می سازد و جنبه سیاسی پیدا میکند که مرز خوانده می شود. خطوط مرزی از نشانه های تفکیک دولتهای جدید است که با خط باریکی دو کشور و دولت را از هم جدا می کند و قلمرو رسمی اعمال اراده سیاسی آنها را نشان میدهد. کتاب حاضر به مفهوم و تعریف سرحد و مرز، انواع مرز و مرزهای ایران قبل از اسلام و پس از آن پرداخته است.
این کتاب در سه فصل به شرح زیر تنظیم شده است:
فصل اول: تاریخچه، مفهوم و تعریف سرحد و مرز
فصل دوم: مرزهای ایران قبل از اسلام
فصل سوم: مرزهای ایران در دوران حکومت جمهوری اسلامی