معرفی کتاب ژئوپلیتیک ایران : از قزاقستان تا گرجستان و کتاب ایران ، عراق و عربستان سعودی: متحدان استراتژیک یا رقیبان منطقه ای

چاپ پنجم و به روز شده ی کتاب ژئوپلیتیک ایران : از قزاقستان تا گرجستان، تالیف دکتر سید عطا تقوی اصل ،در بهار ۱۴۰۳ در ۳۱۶ صفحه ، توسط مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه چاپ شد. ( چاپ اول ۱۳۷۹، چاپ دوم ۱۳۸۴, چاپ سوم ۱۳۸۷، چاپ چهارم ۱۳۹۴) در این چاپ کلمه جدید که در چهار چاپ قبلی در عنوان کتاب بود، حذف و چاپ پنجم آن با این عنوان عرضه شد.
در این کتاب مولف بر آن است تا تاثیرات امنیتی و اقتصادی کشورهای آسیایی مرکزی و قفقاز جنوبی را که بعد از فروپاشی شوروی باعث به وجود آمدن فرصت های ژئوپلیتیکی جدیدی برای ایران شده ـ بررسی و ارزیابی کند” .منظور از ژئوپلیتیک ایران، توجه به حوزه‌های نفوذی جدیدی است که بعد از فروپاشی شوروی و تغییر سیاسی منطقه برای ایران به وجود آمده است . گسترش نفوذ ایران در مناطق جغرافیایی آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی می‌توانند در زمینه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی باشند .در عین حال ژئوپلیتیک جدید برای ایران مشکلات امنیتی و مرزی به همراه آورده است که باید مورد توجه قرار گیرد .”به‌زعم نگارنده “با وجود تلاش‌های صورت گرفته طی این سه دهه و نیم پس از فروپاشی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در جهت بهره‌برداری از فرصت‌های به دست آمده به نتایج ملموس نرسیده است .”در این کتاب پس از فراهم آمدن تعریفی از مفاهیم نظری (ژئوپلیتیک، آسیای مرکزی، قفقاز جنوبی و حدود آن) با مهم‌ترین ویژگی‌های ژئوپلیتیک ایران (دیدگاه‌ها و عوامل موثر در ژئوپلیتیک ایران، و آثار علایق ژئوپلیتیک در رفتار روسیه تزاری و جانشین آن شوروی سابق نسبت به ایران) تشریح می‌شود، سپس بحران‌ها، منابع و ظرفیت‌های کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز بررسی می‌گردد ، تمرکز بر روی استفاده از سواحل ایران به عنوان اقتصادی ترین مسیر ترانزیتی در دسترسی این کشورها محصور در خشکی به آب های آزاد جهان و مهمترین گزینه ی ایران از ابتدای فروپاشی تا کنون برای بهره برداری از فضای ژیوپلیتیکی بوجود آمده می باشد که متاسفانه به دلیل رقابت های ژیوپلیتیکی ایران با روسیه و ترکیه از یک طرف و تحریم ها از طرف دیگر ، دستاورد های قانع کننده ای برای ایران به ارمغان نیاورد. در پایان نیز تاثیرات امنیتی و اقتصادی ـ سیاسی فروپاشی شوروی بر ژئوپلیتیک ایران، تبیین می‌شود. این کتاب شامل جداول مهم و به روز شده ای از ظرفیت و تهدیدات کشورهای مورد مطالعه در مقیاس جهانی است که خواننده بعد مطالعه این جداول ، می تواند به یک درک کلی از وضعیت کشورها برسد.

معرفی مختصر کتاب ایران ، عراق و عربستان سعودی: متحدان استراتژیک یا رقیبان منطقه ای در سال ۱۴۰۰ در ۳۷۲ صفحه توسط انتشارت کانی مهر، تهران چاپ شد. دلیل انتخاب این سه کشور ، اهمیت و نقش کیفیت و کمیت روابط سیاسی سه تا کشور بر منطقه و جهان اسلام است. در این کتاب سید عطا تقوی اصل ،نویسنده قصدش این بود تا مدل های از روابط این سه کشور در صورت همگرایی یا واگرایی و پیامدهای آن را بیان کند. ضمن تحلیلی بر ژیوپلیتیک هر سه کشور برای آشنایی با ظرفیت ها و تهدیدات کشورهای مذکور ، تاریخچه ی از روابط سیاسی تبیین شد و سپس نقطه تمرکز کتاب بر روی موضوعاتی است که موجب همگرایی و واگرایی می شوند. کشورهای عراق و عربستان سعودی که از سال ۱۹۳۲ میلادی به عنوان یک کشور بر روی نقشه جغرافیایی سیاسی جهان ظاهر شدند، روابط سیاسی و اقتصادی آنان با کشور تاریخی ایران ، دارای افت خیر های فراوان در کمتر از یک قرن گذشته بود. مهمترین عناصر این واگرایی ها ، قومیت و ایدیولوژی بود. گاها افزایش این چالش ها منجر ایجاد بحران های چون حمله عراق به ایران و جنگ هشت ساله شد. در این کتاب مولف تلاش می کند تا با شناسایی نسبتاً دقیق عوامل تنش زا و مشترکات ، راه حل های را برای برون رفت از شرایط موجود ارایه نماید.

این مطلب را به اشتراک بگذارید

اسکرول به بالا