ژئوپولیتیک گردشگری و همگرایی منطقهای (ایران و جمهوری آذربایجان)
تألیف: دکتر بهرامعلی خدائی
مشخصات نشر: تهران: آثار معاصر، ۱۳۹7
جهان امروز با صفت‌هایی هم چون به شدت پیچیده، در هم تنیده و در عین حال دارای وابستگی متقابل مشخص می شود. بدیهی است این ویژگی ها در نقاط حساس و استراتژیک آثار به مراتب عمیق تری برجای می گذارد و اگر آن ناحیه، همچون قفقاز دارای یک محیط با پتانسیل های بالقوه بسیار تنش‌آلود باشد و مانند ایران در کانون بیضی استراتژیک انرژی مستقر باشد؛ به‌مراتب آثار آن بر حیات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی بسیار بیشتر خواهد بود. تنها راه برای کاستن از بار منفی محیط استراتژیک و استفاده از توانایی های آن در خدمت منافع ملی واحدهای سیاسی، همگرایی و همزیستی و تعامل استراتژیک واحدهاست. با این زمینه ها، کتاب حاضر در پی تبیین نقش گردشگری بر همگرایی واحدهای سیاسی و همسایه جمهوری آذربایجان و ایران در این محیط استراتژیک و جهانی با صفت‌های یاد شده است. برای تحلیل روشن از نقش گردشگری به شیوه ترکیبی یعنی در کنار مطالعات کتابخانه ای، اقدام به تهیه پرسش نامه ای با پنج شاخص شد. بعد از تحلیل داده ها، این نتایج به دست آمد که بسترهای جغرافیایی مشترک بین دو کشور ایران و آذربایجان امکانات مناسب برای همگرایی و همزیستی دو واحد سیاسی را فراهم می کند، این بسترها در حوزه های تاریخ و فرهنگ مشترک، پیوندهای اجتماعی، تعاملات اقتصادی بر قرار است. داده ها هم‌چنین نشان می دهد که موانع داخلی مانند تحریف داخلی، حاکمیت ایدئولوژی، تلاش های دولت – ملت سازی و نخبگان و رسانه در گسترش شکاف ها بین دو کشور مؤثر هستند. آخرین بخش داده ها هم گویای این نکته مهم بود که محیط ژئوپلیتیک مورد پژوهش محل تمرکز بازیگران از سطوح مختلف بوده که تداخل استراتژی ها در آن واقعیت یافته و این امر به معنای تأثیرپذیری روندهای سیاسی منطقه از رفتار و عملکرد این بازیگران است. نتیجه ای که در پایان حاصل شد این است که گردشگری در توان دارد با سرمایه گذاری دو واحد سیاسی در حوزه های گوناگون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و… و تلطیف فضای داخلی و رفع موانع و مدیریت آن، در استراتژی همگرایی دو کشور مؤثر واقع شود و بدین ترتیب دو کشور بار تأثیرات منفی ناشی از موانع خارجی را مدیریت و گامی به جلو در جهت تحقق منافع ملی بردارند.
در فصل اول و دوم، مفاهیم گردشگری، استراتژی و همگرایی تشریح شده است.
فصول سوم و چهارم به شناخت کشورهای ایران و جمهوری آذربایجان اختصاص دارد.
در فصل پنجم همگرایی بین دو کشور مورد بررسی قرارگرفته است که امید است مورد توجه پژوهشگران فرهیخته قرار بگیرد.
