لقمان توتونچی..
(این تحلیل صرفا دیدگاه نویسنده بوده و انتشار آن به منزله موضع انجمن نیست)…
تاریخچه ؛
بنابرمستندات وشواهدتاریخی پیشینه سابقه سکونت کردها درمنطقه قفقاز برمیگردد به قرن۱۶میلاد،آن زمانکه شاه شاه عباس صفوی به منظور ایجاد منطقه‌ای حایل میان ایران و عثمانی برخی عشایر کُرد را ازخراسان و موصل به منطقه مذکور کوچ داد..
درسده‌های ١٧م و ١٨م ناحیه قفقاز تحت فرمان خانات قره‌باغ و ایروان بودو مرکزیت فرماندهی آن درقره‌باغ قرارداشت.پس ازشکست ایران درجنگ های اول ودوم ایران- روس،از روسهااین مناطق به حاکمیت تزار درآمد.
(مطابق مفادعهدنامه های ترکمنچای وگلستان فی مابین ایران-روس)
لازم به ذکراست که ؛
منطقه خان‌نشین قره‌باغ نیزکه کردهای قفقازیه درآن سکونت داشتند به زیرسلطه روس‌هادرآمد.
ایده خودمختاری؛
درمیان کُردها ایده خودمختاری ازگذشته های دور تاریخی حتی قبل از وروداسلام به ایران بااین تصور که آنان ایرانی اصیل بوده وهستندهمواره خواستار سهیم شدن درقدرت،داشتن جایگاه و وزن سیاسی بوده ومیباشند،بدین منظوردر مناطق قره باغ ازآن زمان تاکنون هرازگاهی ایده خودمختاری خویش را مطرح نموده ومینمایند.
کردستان سرخ؛
پس از انقلاب بلشویک ها درروسیه تزاری دراویل انقلاب بنابه درخواست وپیشنهادلنین، مناطق کردنشین میان ارمنستان وآذربایجان،به واحدی بنام (اویزد)یعنی واحدی پایین‌ترازخودمختار، به لحاظ جغرافیای سیاسی به نام کردستان سرخ به مرکزیت شهرلاچین و به رهبری(گوجی قاجی‌اف)تقسیم شد.
شهرهای؛
لاچین، کَلبَجار، زنگیلان، قبادلو و شوشا از شهرهای بزرگ واحد تقسیمات جغرافیای سیاسی اویزدکُردستان سُرخ به شمار می‌رفتند.
درزمان اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی سابق،
جمهوری آذربایجان ازتاسیس واحد اویزدکُردستان سُرخ استقبال نکردودرظاهر هم به تصمیم به اعتراض هم نداشت.ارمنستان نیز براساس عهدنامه ١٩٢١ مسکو مجبور به واگذاری مناطق مذکور به آذربایجان شد درظاهرخُرسندخودرااعلام داشت.
جنگ اول ودوم ایران-روس خودباعث انشقاق بسیاری از مناطق شمالی ایران وواگذاری اجباری مناطق قفقازیه به حکومت تزاری روسیه شد.
اززمان این واگذاریهای اجباری طبق مستندات تاریخی مشکلات عدیده اجتماعی فراوانی را درحکومتهای؛ تزاری،بلشویکی و نظام پس ازسقوط شوروی سابق در دولت ملت های اقماری روسیه را درمنطقه قفقازیه شاهدبوده وهستیم ودراصل اینگونه مشکلات ساختاری بوده وبه عمددرمیان مردمان آذری، ارامنه وکُردها بوجودآمده است.
درمناطق مذکور تفرقه افکنان،سودجو وسلطه گر هرز گاهی برای رسیدن به اهداف سیاسی واستراتژیکی کوتاه،میان وبلندمدت خویش درمنطقه قفقازیه باتوجه به اختلافات ریزقومیتی،دینی ومذهب دست به اقدامات تفرقه افکنانه وجنگ افروزان زده ومیزنند.
ایران؛
حدود۲۰۰۰ سال قبل ازمیلاداقوام آریایی به فلات ایران مهاجرت نمودن ونام این سرزمین را(ایران واج)یعنی سرزمین آریایی نام گذاشتندواززندگی کوچ نشینی ورمه گردانی به زندگی شهری و سپس امپراتوریهای عظیمی را درایران بنا نهادند .
ودراین راستااقوام ایرانی درگذر زمان باتوجه به اشتراکات؛ تاریخی،فرهنگی،نژادی وزبانی فراز ونشیب ایام رادرمام میهن با فداکاری و عشق نسبت به این مرزوبوم سربلندانه پشت سرگذاشتند.
مناقشات اقوام شمالی ایران زمین؛
دردوران استعمارکهن ونوین مناطق مذکورباتوجه به اختلافات ریز قومیتی وفرهنگی دست مایه سودجویان تفرقه افکن نظام سلطه رافراهم نمود،بطوریکه ماحاصل این تفرقه هادرمناطق شمالی مابین اقوام اصیل ایرانی
(آذری، ارمنی وکُرد)جز برادرکُشی،فقر، فلاکت،ویرانی وآوراگی برای مردمان خوب ونجیب آذری زبان، ارامنه وکُردها چیزدیگری باخودبیادگارنگذاشت.
راهکار؛
باتوجه به داشتن برتری موقعیتهای ارتباطی ایران بامنطقه خودمختارنخجوان آذربایجان ازطریق دریای خزر، مرزخشکی باارمنستان،
دسترسی آسان به منطقه کُردنشین قرباغ بهمراه اشتراکات؛
تاریخی،فرهنگی،زبانی ونژادی بامجموعه اقوام آذری زبان ،ارامنه وکُردهای ساکن درچهارچوب مرزهای سیاسی ایران کنونی،پتانسیل وتوان تشکیل اتحاد وهمگرایی سه جانبه مابین کشورهای آذربایجان وارمنستان ومناطق خودمختاری قرباغ راازهرلحاظ نسبت به ترکیه، روسیه واسرائیل(رژیم اشغالگر) را میتواند آسانترفراهم نماید.
وبایداذعان داشت که؛
-احداث مناطق آزادتجاری
-برپایی بازارچه های مرزی
-برگذاری همایش های علمی تخصصی درحوزه های مختلف؛
اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی
-گردشگری
-گردشگری سلامت به مرکزیت تبریز
-احداث وتاسیس دانشگاه ها بین المللی
-احداث وتاسیس مراکزتحقیقات-پژوهشی وفرهنگی و..
زمینه اتحادیه های اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی راباتوجه به اشتراکات و ویژگیهای خاص ایران، آذربایجان،ارمنستان ومناطق خودمختار را به زعم سیاستهای تفرقه افکنانه وجنگ افروزانه نظام سلطه درمنطقه قفقازیه باورمندانه وعملگرایانه بوجودوبه سرانجام رسانید.
درپایان؛
(درجنگ هیچکس پیروز میدان نیست)
