چهاردهمین جلسه از سلسله گفتگوهای جغرافیا و سیاست با موضوع «جغرافیای سیاسی (آنچه هست و آنچه باید باشد)» با حضور دکتر محسن جان پرور، استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد سه شنبه 25 اسفند ماه ۱۳۹۹، ساعت 21 تا 22، از سوی انجمن ژئوپلیتیک ایران و به صورت مجازی و زنده در صفحه اینستاگرام انجمن برگزار شد.
مهمترین بخش‌های سخنان دکتر جان پرور در این نشست به شرح ذیل است:
مبحث با این سوال آغاز شد که یک سوال همیشه برای جغرافیدانان بطور عام و جغرافیدانان سیاسی بطور خاص مطرح بوده است که چرا جغرافیای سیاسی با این همه توانمندی و پتانسیلی که دارد چرا هیچگاه نتوانسته جایگاهی در خور و شایسته این علم در بین علوم دیگر پیدا نماید؟ چرا از این مهم استفاده و کاربردی ندارد.
هرگاه مسئله و موضوعی هم در بعد کشور و هم در بعد جهان مطرح شود متخصصین سایر علوم به سرعت کلی نظریه و بیانیه منتشر میکنند. اما جغرافیدانان سیاسی کاملا منفعل هستند. جغرافیای سیاسی کجای این مسائل قرار دارد؟
نکته حائز اهمیت در این مبحث این است که ما به عنوان جغرافیدان سیاسی و متخصص در این علم، باید این واقعیت را بپذیریم و به آن اشاره کنیم که با این رویکرد و روش ها هرگز راه به جایی نمی بریم و اگر هم کسی در این زمینه موفق شود تنها مبتنی بر علمی که خوانده پژوهش نکرده بلکه علوم دیگر را هم تا حدودی آموخته و به کار گرفته است.
ما بر پایه داشته های علمی و ظرفیت ها و پتانسیلهای ادعایی خود، هم در عرصه عام جامعه و هم در عرصه خاص جامعه، برای رسیدن به جایگاه و کسب پستهای شغلی، چیزی برای ارائه نداریم. این مسائل باعث به حاشیه رفتن این علم شده است.
متخصصین علوم سیاسی معتقدند که جغرافیای سیاسی فقط مبحث عملیاتی رشته شان است. این در حالی است که جغرافیدانان سیاسی و ژئوپلیتیسین ها اعتقاد دارند که ما درباره مکان و فضا در ارتباط با جغرافیا و سیاست بحث می کنیم.
پایه بحث متخصصین روابط بین الملل، روابط بین ملتها در قالب کشور و دولتهای پراکنده در سطح کره زمین است.
وقتی جغرافیای سیاسی را بعد سیاسی فضا تعریف میکنیم. نکته مهم در این تعریف این است که طبیعت بعد سیاسی ندارد، بلکه این انسان است که حائز بعد سیاسی است. پس ماهیت جغرافیای سیاسی روابط بین انسان و طبیعت و هدف آن کنش سیاسی انسان در طبیعت است. در علم جغرافیای سیاسی، رابطه بین انسان و طبیعت، ابعاد دیگر نظامی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … هم در نظر گرفته می شوند اما بعد سیاسی پر رنگ تر دیده می شود.