بحران ژئوپلیتیک در کردستان عراق
نویسنده: احمد غم پرور( شوان)
نشر انتخاب 1392
کتاب از سه فصل به همراه سخن پایانی تشکیل شده است.
فصل اول کتاب؛ مفاهیم و کلیات نظری در ارتباط با موضوع ژئوپلیتیک، بحران، مباحث قومیت و در نهایت در قالب یک الگوی مفهومی روابط ساختار با زیربخشهای اندرون آن مورد بحث واقع شده و سرانجام به شیوه تقلیل گرایانه نوع رفتار و نتایج آنرا در این بخش نتیجه گیری می نماید.
فصل دوم کلیاتی از کرد، کردستان و جغرافیای کردها و منابع موجود آن را ارائه نموده است. در این بخش؛ هم نویسنده معطوف به نشان دادن وزن ژئوپلیتیک کردستان در ساختار جغرافیای سیاسی ترکیه می باشد.
فصل سوم کتاب، تلاش شده تا در یک رویکرد خطی از زمان آمدن ترکان به منطقه آسیاسی صغیر تصویری روشن ارائه گردد، لیکن نقطه آغاز مبحث سال 1514 یعنی جنگ چالدران است که از اهمیت ژئوپلیتیک برخوردار بوده؛ در ادامه فراز و نشیبهای همزیستی دو قوم کرد و ترک در درون امپراتوری عثمانی مورد توجه واقع شده، در این دوره اسلام و نوع رفتار ژئوپلیتیک ساختاری آن بسیار مهم است، با ورود قدرتهای اروپایی به صحنه ژئوپولیتیک خاورمیانه و تلاش آنها در جهت فشار آوردن به امپراتوری عثمانی جهت بازپرداخت مقروضات سلطان محمود دوم را تحت فشار قرار داد. این پارامتر به همراه خلقیات هژمون طلبی سلطان محمود زمینه ای برای اقدامات در جهت تمرکز قدرت در دست باب عالی شد. از این دوره که در قرن 19 شروع می شود، جنبش های کردی را جهت پایداری وضع قبلی به تکاپو انداخت، کم کم زمینه برای بحران آغازید. هنگامه های جنبش مشروطه در دهه 60 قرن نوزده اگرچه در ابتدا اندیشه های عدالت خواهانه مورد توجه بود لیکن در دامن این جنش، زمینه برای اتحاد و ترقی ها به مثابه یک جریان ناسیونالیستی فراهم گردید. دو دهه اول قرن بیست در ترکیه در واقع دوره گذار سیاسی است، در این دوره در کنار همکاری کردها با بخش لیبرال دموکرات اتحاد و ترقی شاهد بهار آزادای هستیم و البته در کنار آن شاهد کودتای اتحاد و ترقی ناسیونالیست هم هستیم. کتاب در ادامه حرکتهای کردی را در طول قرن بیستم و تعاملات فضایی ساختار با کردها را با تاکید بر حوادث خاص تاریخی تا اوایل سال 2002 و اختصاص بخشی تحت عنوان سیاستهای فراملی مورد توجه قرار داده و در نهایت در این فصل به یک رویکرد مقایسه ای قبل از ترکیه جدید و بعد از آن در ارتباط با تعاملات فضایی ساختار با ریز ساختار کردی اقدام می کند.
در بخش سخن پایانی بحران ژئوپولیتیک در کردستان ترکیه را معلول اقدام زنجیره ای از پارامترها همچون ارتش، ناسیونالیسم ترکی، ژیتم و دستگاه اطلاعاتی با محوریت قانون اساسی دانسته است. در نهایت و در یک چشمانداز کلان مجموعه ای از حوزه های داخلی و خارجی و اقدام همزمان آنها را موثر دانسته و برای برون رفت از وضعیت فعلی و اصلاحات ساختاری در نهاد سیاستگذاری و تعاملات فضایی ساختار با ریزساختار کردی را ضروری دانسته است.