کتاب” اقدامات امنیتی و مسئولیت مدنی” تألیف حسین عمویی و وحب یوسفی در پاییز 1402 از سوی انتشارات اندیشه احسان وارد بازار کتاب شد.
دربخشی از پیشگفتار این کتاب چنین آمده است:
امنیت ضروری ترین نیاز انسان حتی پیش از برآورده کردن نیازهای زیستی همچون گرسنگی، تشنگی و تأمین سرپناه است. از این رو ارزش تأمین و حفظ این نیاز به اندازه ای است که انسان ها حاضرند بابت آن هزینه های بسیاری بپردازند. چرا که اگر امنیت فراهم نباشد سایر وجوه زندگی انسان نیز باخطر مواجه می شود. امنیت در همه سطوح آن همواره مورد توجه دولتمردان بوده است؛ زیرا بدون امنیت توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی میسر نیست و یا لااقل به کُندی و با دشواری پیش می رود. به همین دلیل نیز سازمان ها و ارگان های امنیتی متعددی جهت ایجاد نظم و امنیت درجامعه شکل گرفته که به مجموعه آنها سازمان امنیتی اطلاق می شود. اما نکته این است که به تبع ایجاد نظم و امنیت در جامعه، خسارت های مادی و معنوی فراوانی به اشخاص وارد می شود، لازم است این خسارات به شکل متناسبی جبران شود تا خود به صورت یک مسئله ضدامنیتی جلوه گر نشود.
در این کتاب نگارنده به شکلی ویژه رابطه دو مقوله مسئولیت مدنی و امنیتی را مورد بررسی قرار داده است. سؤال اصلی که محتوای کتاب پیرامون آن صورت بندی شده این است که مبنای مسئولیت مدنی ناشی از اقدامات امنیتی چیست و چه کسانی مسئول جبران خسارت ناشی از اقدامات امنیتی هستند؟
پیش فرض نگارنده این است که یک راه حل مناسب در این زمینه به نظر می رسد، می تواند مسئولیت مدنی دولت و کارکنان را براساس تضامن گذاشته تا در هر صورت خسارت اشخاص بدون جبران باقی نماند. با تجزیه و تحلیل قوانین و شرایط و اوضاع و احوال می توان گفت استناد به اعمال حاکمیت دولت دیگر چندان موجه به نظر نمی رسد. از سوی دیگر تفکیک اعمال دولت به حاکمیتی و تصدی گری خالی از فایده بوده و مبنای اصلی حاکمیت دولت ماده 11 قانون مسئولیت مدنی دولت مصوب 1339 است.
یکی از دلایل نگارنده برای تألیف اثر حاضر این بود که تاکنون کتابی که به مسئولیت مدنی ناشی از اقدامات امنیتی پرداخته باشد، نگاشته نشده است و نیاز به تألیف اثری که به خوبی این موضوع را پوشش دهد عمیقاً احساس می شد. ساختار کتاب حاضر را می توان در پنج بخش مورد توجه قرار داد. در بخش اول به تعاریف و مفاهیم موضوع پرداخته شده و درادامه انواع و ابعاد امنیت و اقدامات امنیتی بیان می گردد. سپس مبانی و ارکان مسئولیت مدنی ناشی ازاقدامات امنیتی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نظریات مناسب با موضوع کتاب ارائه می گردد. همچنین دعاوی امنیتی مرتبط تجزیه و تحلیل شده و در آخر جبران خسارت و معاذیر معافیت از مسئولیت بیان می گردد. و در پایان نیز جمع بندی از مطالب ارائه شده حاصل خواهد شد.
کتاب پیش رو در قالب پنج فصل به صورت زیر بخش بندی شده است؛
فصل اول: مسئولیت مدنی و ابعاد آن
فصل دوم: مبانی نظری مسئولیت مدنی ناشی از اقدامات امنیتی
فصل سوم: مبانی فقهی مسئولیت مدنی ناشی از اقدامات امنیتی
فصل چهارم: جبران خسارت
فصل پنجم: سخن پایانی
در مجموع، نگارنده این کتاب تلاش نموده است به شکل ویژه رابطه دو مقوله اقدامات امنیتی و مسئولیت مدنی را مورد بررسی قرار دهد. یکی از رسالت های عمیق برای تألیف اثر پیش رو، تمرکز خاص بر روی مباحث مرتبط با حقوق امنیت به عنوان یک مؤلفه تاثیرگذار در عملکرد سازمان های امنیتی از نگاه ملی می باشد.
در پایان سخن؛ این کتاب آغازی است برای تدوین مجموعه کتاب های ارزشمند در حوزه حقوق امنیت به موازات حمایت های معنوی و حقوقی از حافظان امنیت مردم عزیز کشورمان در عرصه های گوناگون ملی. و لازم به ذکر است که این کتاب برای دانشجویان، اساتید و سیاسگذاران عرصه امنیت بسیار مفید خواهد بود. همچنین انتظار می رود کتاب حاضر بتواند زمینه هایی جهت علاقمندی، کاربرد و استفاده بهتر در این حوزه مطالعاتی فراهم آورد.