سیزدهمین جلسه از سلسله گفتگوهای جغرافیا و سیاست با موضوع «مفهوم سازی امنیت ملی و بین المللی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک» با حضور آقای محمود نورانی، کاندیدای دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، روز سه شنبه 2 دی ماه 1399، ساعت 21 تا 22، از سوی انجمن ژئوپلیتیک ایران و به صورت مجازی و زنده در صفحه اینستاگرام انجمن برگزار شد.
مهمترین بخش‌های سخنان آقای نورانی در این نشست به شرح ذیل است:
انسان از گذشته تا کنون مفاهیم و موضوعات بسیاری را لمس کرده و با این محفوظان به تولید دانش اعم از تولید مقالات علمی، کتابها و پروژه های تحقیقاتی در دانشگاه ها و موسسات علمی و پژوهشی پرداخته است. با گذر زمانمفاهیم و واژه های جدیدی از قبیل اقتصاد سیاسی بین الملل، فمنسیم، محیط زیست، ژئوپلیتیک انتقادی، جهانی شدن در علم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک مطرح شدند. امروزه برخی از مفاهیم و اندیشه های رایج در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک از قبیل حکومت، حاکمیت، مرز، امنیت، حقوق اقلیتها و حقوق بشر به شیوه جدیدی تعریف می شوند. امنیت ملی در نوع خودش و به عنوان یک مفهوم دو جنبه داخل و خارجی دارد. چیز قابل ذکر در این مسئله که نیازمند نگاه ویژه جغرافیدانان سیاسی و ژئوپلیتیسین ها است، دو مبحث نگاه داخلی و خارجی به موضوع امنیت ملی است. در جنبه داخلی امنیت ملی، امنیت یک ملت در برابر تهدیدهای پیدا و پنهان در درون مرزهای ملی بررسی میشود. این مسئله بسیار مهم استو این تهدیدها میتوانند سیاسی باشند مانند شورش و جدایی طلبی، یا اقتصادی مانند نابسامانی ها و بحرانهای حاد اقتصادی، یا نظامی باشند مانند کودتا و جنگ داخلی و یا اجتماعی باشند مانند آشوبهای اجتماعی. این مسائل لایه ها و سویه های جدیدی هستند که باید توسط جامعه دانشگاهی جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک مورد بازنگری قرار گیرند. اهمیت این مسائل در این است که امنیت ملی را تحت تاثیر خود قرار میگیرند.
جنبه خارجی امنیت ملی همان تهدیدهای برون مرزی علیه دولت است. این جنبه هم دارای ابعاد سیاسی مانند انزوا و اعمال فشارهای سیاسی از سمت جامعه بین المللی، بعد نظامی مانند حمله نظامی و یا تهدید به حمله و تقویت بنیه نظامی دشمن و بعد اقتصادی مانند مبحث تحریم ها علیه یک کشور خاص است. نکته مهم این است که جدا کردن دو جنبه داخلی و خارجی امنیت ملی غیرممکن است.