بیش از چند قرن است که ایران گرفتار رقابت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی قدرت های جهانی می باشد. چالش در ژئوپلیتیک منطقه ای معاصر، و عقب نشینی از حوزه ژئواستراتژیک عملیاتی در هزاره دوم تاریخ کشور بواسطه تهاجم بیگانگان در گذشته و اکنون، و انقباض قلمرویی که به برد ژئواستراتژی نیز تعبیر می شود، کشور را
آغاز قرن 16 میلادی تاریخ عبور حاکمیت های سیاسی و سرزمینی از دوران کلاسیک به عصر نوگرایی است. در ایران امپراطوری صفوی تنها دولتی بود که تقریبا بیش از دو قرن در این دوره دارای استقلال و ثبات سیاسی سرزمینی است. پس از آن، بیش از سه قرن است که ایران از بی ثباتی سیاسی
پیدایش دمکراسی در یونان که بدرستی جغرافیا، عامل محیطی مساعد، ذهن پویای فلسفی و همگام با فرایندی تاریخی تقریبا مستمر، و اندیشه انسانی عدالت محور محرک آن بود، شروع و مبنای مردم سالاری درغرب است. دمکراسی در یونان که منشا دولت شهری داشت، ناشی از نقش آفرینی محیط زیست مساعد و یکپارچه ای بود که
ظهور قدرت های اسپانیا و پرتقال، پایانی بر حاکمیت های کلاسیک، و آغازی بر پیدایش دولت های مدرن بود. همزمان تغییرات نسبی در حوزه های ژئواستراتژیک و مناطق ژئوپلیتیک سنتی، و تکوین حوزه ژئواستراتژیک آتلانتیک و منطقه ژئوپلیتیکی آمریکای شمالی، و بروز دوباره اوراسیای قاره ای؛ نمایانگر عصری جدید در عرصه رقابت های سیاسی-استراتژیک جغرافیا
بستر جغرافیای مساعد به همراه نیروی انسانی کارآمد، در طول فرایند تاریخ، نقش اساسی را در ایجاد مدنیت داشته است. مدنیت به پیدایش ثروت و قدرت، و اقتدار و ثروت نیز به ظهور طبقه، قبیله، دولت- ملت ها، و سرانجام به متمایز بودن از دیگران کمک کرد.در همه این موارد، محور اصلی جغرافیا و تمام
پس از هزاره ها از پیدایش دولت شهرها، امپراتوری ها و پادشاهی ها در بستر جغرافیای محیطی، حوزه ای و سرزمینی، انسان جغرافیایی برای حفظ منافع ملی، امنیت، هویت و مذهب ، بر حصارها، سرحدات و مرزها کنترل نسبی داشت، و در جهت حفاظت از آن تلاش می کرد.. کوشش برای مجزا بودن از دیگران،
اززمان قدرت های باستانی و مرتبط با امپراتوری های ایران، یونان و سپس روم، جغرافیای قفقاز نقش نظامی _ امنیتی نیروهای رقیب را برعهده داشت. این جغرافیا بواسطه کوهستانی بودن، تسلط نطامی بر دشت ها را آسان می کرد، دلیلی که آن را بارها بین ایران و رم دست به دست کرد. اما این جغرافیا
از آغاز تشکیل دولت های ملی در جهان، جغرافیا که تا آن زمان در آزادگی به سر می برد، تحت سلطه و استعمار انسان قرارگرفت.لذا اقتناص جغرافیا در محدوده مرزها فیزیکی شکل گرفته به دست انسان، شکوه مدنی در زمان حال، و پیچیدگی آن درآینده را نوید می داد. با این حال تکثر کشورها با
از زمان شروع بازی بزرگ سیاسی- نظامی، امپراتوری های بریتانیا و روسیه در جنوب و مرکز آسیا، که تا سرتاسر قرن نوزدهم نیز ادامه داشت، نا ورود بازیگران عمدتا جدید همانند آمریکا، چین، اتحادیه اروپا و به گونه ای قدرت های منطقه ای؛ دسترسی به موقعیت های استراتژیک جغرافیایی، و استراتژی های سیاسی جغرافیا پایه،
