جغرافیای فرهنگی: فرهنگی انتقادی از مفاهیم کلیدی

عنوان کتاب: جغرافیای فرهنگی: فرهنگی انتقادی از مفاهیم کلیدی

ویراستاران: دیوید اتکینسون، پیتر جکسون، دیوید سیبلی، نیل واشبورن

مترجمان: مرجان بدیعی ازنداهی، فاطمه‌سادات میراحمدی، احسان یاری شگفتی

نشر انتخاب

در پی تحولات سیاسی سریع و گسترده در دهه‌های پایانی قرن بیستم میلادی، پرسش‌ها و چهارچوب‌های فکری و نظری جغرافیدانان انسانی، متحول شد به‌طوری‌که، این امر به پیدایی «جغرافیای انسانی انتقادی» منجر گردید. در این راستا، جغرافیای انتقادی به طور عمیقی با سیاست‌های فرهنگی درگیر است. کتاب حاضر، کتابی بسیار خواندنی است که متن آن به نوعی «جغرافیای فرهنگی – سیاسی» به شمار می‌رود.جغرافیای فرهنگی چگونگی درگیری گروه‌های اجتماعی با چشم­اندازهای خود را بررسی می‌کند و این‌که افراد، چگونه مکان‌ها و فضاهای خود را ساخته و درک می‌کنند. به سخن دیگر، این شاخه از جغرافیا، نه ‌تنها به چگونگی ساخت و نحوه گرد آمدن فرایندهای گوناگون درمکان‌های خاص می‌پردازد؛ بلکه به این نیز توجه دارد که چگونه این مکان‌ها، مفاهیم فرهنگی را برای مردمان مختلف توسعه داده و معنا می‌بخشند. جذابیت جغرافیای فرهنگی در شیوه‌های ساخت، و نیز در شیوه‌هایی است که مفاهیم متقاطع فرهنگ، مکان و فضا در هم ادغام ‌شده و یا از هم تفکیک می‌شوند. علت جلب توجهات به جغرافیای فرهنگی این است که این شاخه از جغرافیا، شیوه‌ای برای پیوند دادن اندیشه‌ها و تصورات با جهان مادی است. نکته اخیر، مورد توجه جغرافیدانان سیاسی نیز قرار گرفته است؛ زیرا از آنجا که، موضوعات متفاوت فرهنگی برای مردم و مکان‌های مختلف، معانی متفاوتی می‌یابد، در نتیجه مباحث «سیاست» و «قدرت» در «فضاها» و «مکان‌های» مختلف، درگیر مفاهیم و موضوعات «فرهنگی» به اشکال گوناگون می‌شوند.

این کتاب، جغرافیای فرهنگی را تعریف نمی‌کند بلکه برای درک جغرافیای فرهنگی بر «مفاهیم کلیدی جغرافیای فرهنگی» متمرکز است. اما همه بخش‌های این کتاب دارای یک دیدگاه انتقادی هستند. کتاب از سه بخش تشکیل شده است:

بخش نخست کتاب، به بحث درباره فضا، دانش و قدرت اختصاص‌ یافته است که در آن موضوعاتی مانند پساساختارگرایی، بازنمایی، جانب‌داری/دانش جانب‌دارانه، نقشه‌کشی/کارتوگرافی، مسافرت/توریسم، فضا/مکان، چشم‌انداز، محیط‌زیست، ژئوپلیتیک، حکمرانی، انعطاف‌پذیری مورد بحث و کالبدشکافی قرار می‌گیرند.

بخش دوم،به بررسی تفاوت و تعلق می‌پردازد و در آن مباحثی مانند: بدن، هویت، جنسیت، سفیدپوستی، معلولیت/عدم معلولیت، گرایش جنسی، جغرافیاهای اخلاقی، شهروندی و میراث تحلیل می‌شوند.

بخش سوم،بر مرزها متمرکز است. دراین بخش، موضوعاتی مانند: خصوصی/عمومی، جهانی‌شدن/جهانی بودن، پست‌مدرنیسم، استعمار/پسااستعماری، غربت­نشینی، دوگانگی، طبیعت – فرهنگ، اجتماعی- فنی، و فرهنگ سایبروگی مورد مطالعه قرارگرفته است.